Nowoczesna endodoncja dysponuje narzędziami kanałowymi, które cechują się wysoką elastycznością i wytrzymałością materiałów, z których są wykonane. Jednak zdarza się, że może dojść do ich samoistnego złamania w trakcie leczenia kanałowego. Może mieć to miejsce w przypadku trudnej anatomii zęba – kanałów cienkich, zakrzywionych lub zobliterowanych. W takich przypadkach jest duże ryzyko zaklinowania się narzędzia i jego złamania podczas wyciągania z kanału. Złamanie narzędzia w kanale jest jednym z częściej występujących powikłań w trakcie leczenia kanałowego. Czym skutkuje wystąpienie takiego powikłania?
Głównym problemem jest dalsze prawidłowe oczyszczenie i wypełnienie ostateczne kanału, w skutek mechanicznej przeszkody jaką jest tkwiące w kanale narzędzie. Jeśli do złamania narzędzia doszło w pierwszej fazie leczenia,gdy zainfekowana miazga nie została jeszcze usunięta, może dojść w przyszłości do pojawienia się stanu zapalnego w tkankach okołowierzchołkowych. Jeśli do powikłania doszło w końcowej fazie leczenia, gdy kanał został już oczyszczony i zdezynfekowany, w większości przypadków nic się nie dzieje.
Zawsze jednak warto podjąć próbę usunięcia takiego narzędzia. Usunięcie złamanego fragmentu jest możliwe dzięki wykorzystaniu powiększenia, które daje mikroskop oraz dzięki zastosowaniu narzędzi ultradźwiękowych pomagającym “poluzować” zablokowane narzędzie. Trudność usunięcia złamanego fragmentu zależy od jego lokalizacji w kanale. Im głębiej tkwi narzędzie lub im bardziej zagięty jest korzeń tym jego usunięcie jest trudniejsze, a czasem wręcz niemożliwe. Bywa, że przy wklinowanym w ścianę kanału narzędziu dokonuje się tzw. “przejścia obok” z pozostawieniem złamanej części w kanale. W przypadku gdy pozostawia się złamany fragment z powodu braku możliwości usunięcia go, konieczna jest jego obserwacja i regularna kontrola radiologiczna zęba.
Usuwanie złamanych narzędzi może być bardzo trudne i czasochłonne gdyż narzędzie kanałowe jest bardzo cieniutkie. Jego średnica waha się pomiędzy 0,06 a 1,2 mm. Warto jednak podjąć próbę jego usunięcia.
